De Graafschap in de Middeleeuwen

Search

Heren van Smollingshuse (1353-1545)

Huis Smullinck

Heraldiek 

Wapen van het geslacht Smullinck.

Het wapen van de familie Smullinck wordt beschreven als: ‘in zilver een schuin rechts geplaatste rode ladder van vijf sporten’. In de heraldiek wordt een klimmende ladder gezien als een symbool voor een onbevreesde aanvaller.

Wilhelm Smullinck, 1350-1353 Ψ

Achterkant van Huis Sevenaer, anno 2000.

Wilhelm is de eerste Smullinck (Smolling, Smullinc, Schmulling of Smullink) die in de annalen voorkomt. Hij is de stamvader van een belangrijk bestuurdersgeslacht in de Liemers. Enkele leden uit dit geslacht zullen vaker als ambtmannen in de Liemers optreden. Wilhelm krijgt twee zonen; Derick (I) en Wolter.

Derick I Smullinck, 1353-1393 Ψ

Derick I is de eerste ambtman uit het geslacht Smullinck. Hij wordt in 1353 ‘burgmann’ van de graaf van Kleef in de Liemers en krijgt waarschijnlijk kasteel Sevenaer als ambtswoning toegewezen.
Deze functie oefent hij tot 1355 uit, wanneer het pandverdrag tussen Gelre en Kleef wordt gesloten. Derick I krijgt een vergoeding van acht mark per jaar uit de Kleefse bezittingen te Zevenaar.
Derick I krijgt een zoon; eveneens Derick (II) genaamd.

Wolter Smullinck Ψ

Wolter, de tweede zoon van Wilhelm, trouwt met Aleid van Keken Ψ. Zij krijgen een zoon Derick Ψ genaamd. Wolter zal van 1363-1367 als ambtman in de Liemers optreden, waarin hij door zijn zwager Ansem van Keeken wordt opgevolgd.

Huis Sevenaer in 1745 (tekening Jan de Beyer).

Derick II Smullinck, 1393-1418 Ψ

Derick Smullinc Derixsoon is de eerste ‘heer van Smollingshuse’. Hij laat het Smollingshuse bouwen, het latere Huis Sevenaer. In 1414 wordt hij ambtman in de Liemers, nu namens Kleef. Deze functie zal hij tot 1418 uitoefenen. Daarvoor is hij ambtman in het land van Kleef van 1397 tot 1412 en in het land van Kervenheim (1412-1414). Derick II krijgt drie zonen: Gerhard Ψ, Goswin en Wilhelm Ψ. In 1418 komt hij te overlijden.

Goswin Smullinck, 1418-14?? Ψ

In 1418 volgt Goswin zijn vader Derick II op als ambtman in de Liemers. Goswin trouwt met Margaretha van Warthausen Ψ. Het paar wordt gezegend met drie zonen: Derick (III), Wolter en Hendrick Ψ.
Wolter wordt drost van de hertog van Kleef op de Schuilenburg. Wolters kleinzoon Johan Smullinck zal in 1543 het kasteel Sevenaer in bezit krijgen.

Derick III Smullinck, 14??-1512 Ψ

Wapen van Smullinck in de gevelsteen van Huis Sevenaer.

Derick III is de jongste zoon van Goswin. Hij trouwt met Maria Momm zu Rodentorn Ψ. Zij is de dochter van Johan Momm zu Rodentorn Ψ, een bastaardzoon van Adolf I, hertog van Kleef Ψ en Jutta van Appeltern Ψ. Bastaard Johan en zijn dochter Maria komen in de bronnen ook voor onder de naam Van Blankenstein, mogelijk de naam van een hoeve van hertog Adolf I.
Naast het Smollingshuse hebben zij ook het goed Poelwijk in leen. Het paar krijgt twee zonen en een dochter: Johan Ψ en Goossen (I). Goossen (I) volgt zijn vader op als heer van Smollingshuse. Johan wordt onder andere beleend met het huis Ploen bij Duiven. Dochter Jutte Smulling trouwt met Johan van Selbach Ψ, drost van Drenthe en kastelein van Coevorden.

Goossen (I) Smullinck, 1512-1545 Ψ

Naast Smollingshuse erft Goossen (I) ook Poelwijk van zijn vader. Goossen (I) trouwt met Wendel Lonys Ψ. Zij krijgen één zoon, eveneens Goossen (II) Ψ genaamd.
Goossen II zijn dochter Wendelina Ψ zal Adriaan van Spieringh Ψ huwen, waardoor het Smollingshuse in dat geslacht terecht komt. Goossen II’s zoon Derck Ψ zal Poelwijk erven.

Literatuur

  1. Wapenboek der Ridders van de Duitse Orde, mr. W.J. baron D’Ablaing van Giessenburg,
    C. van Doorn en zoon, ‘s-Gravenhage, 1871.
  2. Wapenboek van den Nederlandschen Adel, J.B. Rietstap,
    J.B. Wolters, Groningen, 1887.
  3. De wapens van den tegenwoordigen en den vroegeren Nederlandschen Adel, J.B. Rietstap,
    J.B. Wolters, Groningen, 1890.
  4. Register op de leenen van het Huis Bergh, A.P. van Schilfgaarde,
    S. Gouda Quint, Arnhem, 1929.
  5. Het Palick-probleem belicht, J. de Groot,
    De Nederlandsche Leeuw, LVI, 1938.
  6. Na honderdvijftig jaar, schetsen uit de Lymers, W. Zondervan e.a.,
    De Walburg Pers, Zutphen, 1966.
  7. Het huis Sevenaer, A.G. van Dalen,
    Uitgeverij “Liemers Lantaern”, Zevenaar, 1970.
  8. Van Selbach , Mr. H.J. Dons,
    De Nederlandsche Leeuw, Jaargang XC, nr. 10/11, kolom 300 , oktober-november 1973.
  9. De burcht Sevenaer, J.G.M. Verhagen,
    In: Zevenaar stad in de Liemers, A.J.M. Akkermans e.a.,
    Walburg Pers, Zutphen, 1986.
  10. Van Oud-Zevenaar naar Nieuw-Zevenaar, J.G.M. Verhagen,
    In: Zevenaar stad in de Liemers, A.J.M. Akkermans e.a.,
    Walburg Pers, Zutphen, 1986.
  11. Heraldiek, bronnen, symbolen en betekenis, Ottfried Neubecker e.a.,
    Atrium, Alphen aan de Rijn, 1988.
  12. Familiewapens, oorsprong en betekenis, Roelof Vennik,
    Wilkerdon, Rotterdam, 1988.

Gegeven in den jair ons Heren, doen men screeff MM ende I des Donredages nae sunte Dominicus dach, dat was op ten negenden dach der maent van Augustii.