Hertog van Gelre en graaf van Zutphen,
1371

Bevrijd uit Nijenbeek

Na de plotselinge dood van Eduard Ψ wordt Reinald III Ψ uit zijn gevangenschap op Nijenbeek bevrijd om opnieuw hertog van Gelre te zijn. Hij is al hertog geweest van 1343 tot 1361. Het gerucht gaat dat er een muur van zijn kamer moet worden uitgebroken, omdat hij vanwege zijn postuur niet meer door de deur naar buiten kan. Waarschijnlijk lijdt hij aan waterzucht of een vertraagde werking van zijn schildklier. Niettemin wordt Reinald III bekend als ‘de Dikke’, of meer middeleeuws: ‘de Vette’. In de ruïne van dit kasteel is nog altijd de kleine kamer te zien waar Reinald III heeft gezeten.

De nieuwe rondreis

Voor de tweede keer reist Reinald III de steden rond, waarbij zijn onderdanen opnieuw een eed van trouw afleggen. Veel vertrouwen in zijn bestuursbekwaamheid hebben de stedelijke en edele machthebbers niet, want Reinald III moet op zijn beurt beloven dat de standen inspraak hebben op het muntprivilege en dus het landsbestuur. De grote steden weten de komende maanden nog meer landsheerlijke rechten te verwerven.
De plotselinge fysieke inspanning en geestelijke stress worden Reinald III snel te veel. De overgang van het rustige leven op Nijenbeek naar de dagelijkse bestuurlijke beslommeringen is hem te veel. Al na drie maanden wordt hij ziek en op 8 december 1371 sterft hij op 38-jarige leeftijd.

De laatste Flamens

Voor het eerst zijn de vijandelijke broers voorgoed verenigd, want Reinald III wordt naast Eduard in het klooster ‘s-Gravendaal begraven. Geheel volgens de traditie gaan schild en helm met hem het graf in, want de mannelijke lijn van het huis Flamens is na ongeveer 350 jaar uitgestorven. Niemand zal deze attributen nog mogen dragen.
De strijd om de opvolging tussen Reinald III’s halfzusters begint. De voorspelling van Eleonora van Wessex Ψ is uitgekomen, tot grote spijt van de Geldersen die nu onzekere tijden tegemoet gaan.

Literatuur

1. Alle de XIV boeken van de Geldersse geschiedenissen, Arend van Slichtenhorst,
   Jacob van Biesen, Arnhem, 1659.
2. Acten betreffende Gelre en Zutphen 1107-1415, P.N. van Doorninck en Dr. J.S. van Veen,
   Gebrs. Van Brederode, Haarlem, 1908.
3. De opkomst van Zutphen, Willem de Vries,
   Van Gorcum & Comp. N.V., Assen, 1960.
4. Ministerialiteit en ridderschap in Gelre en Zutphen, Jonkvrouwe Dr. J.M. van Winter,
   S. Gouda Quint – D. Brouwer en zoon, Arnhem, 1962.
5. De historie van het oude Gelre onder eigen vorsten, G. Prop,
   W.J. Thieme & Cie., Zutphen, 1963.
6. Geschiedenis van Gelderland van de vroegste tijden tot het einde der Middeleeuwen, Dr. W. Jappe Alberts,
   N.V. Martinus Nijhoff’s Boekhandel en Uitgeversmaatschappij, ‘s-Gravenhage, 1966…
7. Eleonora van Engeland, Valentijn Paquay,
   In: Biografisch Woordenboek Gelderland – deel 1,
   Uitgeverij Verloren, Hilversum, 1998.
8. De genealogie van de voogden, graven en hertogen van Gelre, Ralf G. Jahn,
   In: Gelre-Geldern-Gelderland Geschiedenis en cultuur van het hertogdom Gelre,
   Verlag des Historischen Vereins für Geldern und Umgegend, Kleef, 2001.
9. Mittelalterliche Genealogie im Deutschen Reich bis zum Ende der Staufer, Geldern, Rainald III., Karl-Heinz Schreiber.

Gegeven in den jair ons Heren, doen men screeff MM ende I des Sonnedages op sunte Hieronymus dach.