De Graafschap in de Middeleeuwen

Zoek

Smollingshuse

Anno 1393

Derix Hof van den Burg

Traptoren uit 1612 van Huis Sevenaer, anno 2000.
Noot 1
Wapen van de heren Smullinck.

In 1393 wordt Derick I Smullinck door graaf Adolf III van der Mark Ψ, graaf van Kleef,  beleend met een borgleen. Deze borgleen kan niet het kasteel Sevenaer zijn, want het kasteel is in 1393 stevig in handen van Gelre, tot Kleefs grote ergernis. Wanneer Derick I’s zoon Derick II in 1414 ambtman wordt krijgt hij een stuk grond langs ‘Derix Hof van den Burg‘.

Waarschijnlijk begint Derick II Smullinck meteen te bouwen en is deze hof een voorloper van het huidige Huis Sevenaer. Is deze hof oorspronkelijk het allodium van Diederik I Luf van Kleef Ψ? Het huidige huis staat immers vlakbij het nu verdwenen kasteel Sevenaer. Mogelijk is het een vijandig antwoord op het lucratieve kasteel van Gelre aan de overzijde van de geul.

De Vryheit van Sevenaer

Achterkant van Huis Sevenaer, anno 2000.

Al kort tijd nadat Kleef definitief de macht in de Liemers krijgt wordt het kasteel van Sevenaer het middelpunt van het bestuur. De ambtmannen van Kleef en andere bestuurders die achtereenvolgens aangesteld worden zullen in de omgeving van het kasteel veilig willen wonen.
 In 1414 Derick II krijgt bij zijn aanstelling gelegenheid om bij het kasteel ‘te mögen timmeren, vesten en sich daer neer te setten‘. Wat Derick II precies bouwt is niet meer te achterhalen. In ieder geval verschijnen er in de loop van de vijftiende eeuw grachten om de ‘Vryheit van Sevenaer‘.
Waarschijnlijk laat Derick II op de grond van zijn vaders hof binnen de Vryheit een huis voor hem bouwen; het ‘Smollingshuse’; het huis van Smullinck. Misschien laat Derick II het huis wel verbouwen, want in 1353 wordt al een Smullinck in Zevenaar vermeld.

Smollingshuse

Plattegrond van fundament van Huis Sevenaer.

Het huis wordt in 1467 genoemd als residentie van de Smullincks. Er is sprake van een ‘weg naar Smollingshuse‘.
Het plattegrond van het huis laat een langgerekte zaalbouw zien met dikke muren. De aanbouw met dunnere muren dateert uit latere tijden.
Gedurende de rest van de Middeleeuwen zal dit geslacht het huis in bezit houden. Pas in 1575, wanneer erfdochter Wendelina Smullinck trouwt met Adriaan van Spieringh, komt het huis in handen van het geslacht Spieringh. In de loop der jaren verdwijnt de naam Smollingshuse, de naam Huis Sevenaer komt er voor in de plaats. Deze naam zal het huis overnemen van kasteel Sevenaer.

Literatuur

  1. J. Verhagen, De middeleeuwse burcht “Sevenaer”, In: Gelders Erfgoed, nr. 6, 2005, p3.
  2. Wapenboek der Ridders van de Duitse Orde, mr. W.J. baron D’Ablaing van Giessenburg,
    C. van Doorn en zoon, ‘s-Gravenhage, 1871.
  3. Wapenboek van den Nederlandschen Adel, J.B. Rietstap,
    J.B. Wolters, Groningen, 1887.
  4. De wapens van den tegenwoordigen en den vroegeren Nederlandschen Adel, J.B. Rietstap,
    J.B. Wolters, Groningen, 1890.
  5. Het Palick-probleem belicht, J. de Groot,
    De Nederlandsche Leeuw, LVI, 1938.
  6. Na honderdvijftig jaar, schetsen uit de Lymers, W. Zondervan e.a.,
    De Walburg Pers, Zutphen, 1966.
  7. Het huis Sevenaer, A.G. van Dalen,
    Uitgeverij “Liemers Lantaern”, Zevenaar, 1970.
  8. Van Selbach , Mr. H.J. Dons,
    De Nederlandsche Leeuw, Jaargang XC, nr. 10/11, kolom 300 , oktober-november 1973.
  9. De burcht Sevenaer, J.G.M. Verhagen,
    In: Zevenaar stad in de Liemers, A.J.M. Akkermans e.a.,
    Walburg Pers, Zutphen, 1986.
  10. Van Oud-Zevenaar naar Nieuw-Zevenaar, J.G.M. Verhagen,
    In: Zevenaar stad in de Liemers, A.J.M. Akkermans e.a.,
    Walburg Pers, Zutphen, 1986.
  11. Heraldiek, bronnen, symbolen en betekenis, Ottfried Neubecker e.a.,
    Atrium, Alphen aan de Rijn, 1988.
  12. Familiewapens, oorsprong en betekenis, Roelof Vennik,
    Wilkerdon, Rotterdam, 1988.

Gegeven in den jair ons Heren, doen men screeff MM ende I des Donredages nae sunte Dominicus dach, dat was op ten negenden dach der maent van Augustii.