De Graafschap in de Middeleeuwen

Zoek

Forum

Bespiegelingen over...
 
Meldingen
Alles wissen

Bespiegelingen over Balderik.

2 Berichten
1 Gebruikers
0 Vind-ik-leuks
1,067 Bekeken
Berichten: 520
Forumkoning
Topic starter
 

Waar het huis van Balderiks zuster ook gelegen heeft, het was in elk geval voor zijn tegenstanders een doelwit.
De Utrechtse Bisschop Adelbold had veel gezag in deze streken en kon daarom de strijdende partijen ontbieden voor overleg.
Daarbij kon worden vastgesteld dat de inname door Balderik van de sterkte Gennep veel kwaad bloed had gezet.
Balderik was kennelijk de mening toegedaan dat zijn pas verworven prefectuur en dit strategisch gelegen fort onlosmakelijk met elkaar verbonden waren.
Allemaal zéér tegen de zin van Wichman, die bevreesd was dat hem de mogelijkheid zou worden ontnomen de nieuwbakken prefect Adelbertus (volgens Alpertus een vadsige domkop en fysiek bijna een wrak) onder zijn curatele te stellen, en zo zijn eigen invloed aanzienlijk te vergroten.
Twee neven van Balderik (zoons van zijn zuster) overvielen "ergens" de van zijn vesting beroofde Adelbertus en dwongen hem te vluchten.
Daags daarna nam Wichman wraak door het huis van Balderiks zuster te overvallen en één van die zoons gevangen te nemen. Ene Gevehard leidde deze expeditie. Die was als voormalig ridder van Balderik wellicht goed op de hoogte van de situatie ter plaatse.
Toen Balderik daar poolshoogte wilde nemen werd hij op zijn beurt overvallen door dezelfde "grote ruiterschare". Balderik kon vluchten, maar zijn strijdmakkers werden gevangen genomen en overgebracht naar Wichmans fort op de Monterberg bij Kalkar. (Munna)
Waar zij dus in gezelschap kwamen te verkeren van Balderiks nog "onmondige" neefje.

Wat Alpertus van Metz vervolgens aan opvolgende gebeurtenissen schetst is tamelijk onoverzichtelijk.
Balderik mocht niet mee op de veldtocht van de keizer tegen Lambert van Leuven, waarop hij besloot naar Heimbach af te reizen om zijn vriend Gerard van de Moezel te helpen bij de verovering van het kasteel in die plaats. (Godizo, verwant van Balderiks vrouw Adela, had Heimbach en Aspel op zijn sterfbed toevertrouwd aan Gerard, maar die schoof Aspel door aan Balderik "omdat het in diens buurt lag".)
En weer duikt die Gevehard op.
Na de inname van Heimbach stuurde Balderik zijn ridders huiswaarts en wilde afreizen naar Keulen, waar hij in bisschop Heribert een medestander wist.
Op de één of andere manier wist Gevehard van dat plan, legde een hinderlaag, nam Balderik gevangen en eiste vervolgens het enorme losgeld van tweeduizend pond zilver.
Gevehard kon kennelijk verregaand zelfstandig opereren. Vooral als zijn heer Wichman even buiten beeld was. Zodra die terugkeerde van de veldtocht met de keizer werd hij ontboden en gedwongen het losgeld te verlagen tot 400 pond.
De onmondigheid van Balderiks neefjes moet trouwens nogal betrekkelijk zijn geweest. Ze waren tenslotte in staat een troep ruiters aan te voeren om "met grote brutaliteit" de prefect te overvallen en op de vlucht te jagen. Hun rol in de geschiedenis lijkt daarmee uitgespeeld, want we horen verder niets meer van ze.
Gerard van de Moezel had een dermate hoge statuur dat hij Gevehard in Heimbach kon ontbieden om zijn garnizoen aldaar aan te voeren, in dienst van Godizo's weduwe, die hij eerder opdracht had gegeven deze sterkte te verdedigen. Het leidde tot een huwelijk van de weduwe met de op vergroting van zijn macht beluste Gevehard, waarmee Gerard dus een vijand van Balderik in huis bleek te hebben gehaald.
Wat Gerard bezield kan hebben om juist Gevehard met de verdediging van Heimbach te belasten is een raadsel: hij was ongetwijfeld op de hoogte van de vete tussen hem en Balderik.
Uit het hoofdstuk "Hoe Gevehard ter dood gebracht is", zou kunnen worden afgeleid dat het huwelijk niet in Heimbach is voltrokken en dat het paar daar ook niet heeft gewoond: de verrader van Monterberg- een vazal van Balderik- zou Gevehard naar "zijn" burcht Heimbach willen brengen "die hem op grond van zijn huwelijk met Godizo's weduwe rechtens toekwam". Een nogal twijfelachtige eigendomstoewijzing, want met voorbijgaan aan de rechten van Gerard. Gevehard verbleef daar dus niet (meer) op dat moment. Nota bene was Gerard van de Moezel zelf degene die de hinderlaag legde waarbij Gevehard om het leven kwam. Diens huwelijk met de weduwe moet 'm dus danig dwars hebben gezeten.
Hoe de machtsverhoudingen in 1017 precies lagen is sowieso nogal vaag: aanhangers van Balderik konden kennelijk op eigen houtje (of tóch onder bevel van de neefjes?) de bezetting van Munna verjagen en hem daardoor "nieuwe hoop" geven, ondertussen verbleef Balderik echter wel in Keulen bij aartsbisschop Heribert.

Op de rijksdag in Nijmegen in 1018 besloot de keizer- na twee jaar eerder Uplade te hebben platgebrand- nu ook de twistappel Monterberg met de grond gelijk te maken, waarmee de twee grootste burchten uit deze streek roemloos aan hun einde kwamen.
Gerard van de Moezel én de aartsbisschop waren in opdracht van de Keizer bij de vernietiging van Monterberg betrokken. Moet hun toch enigszins aan het hart gegaan zijn, omdat het de belangen van hun vriend Balderik schaadde. Die pendelde in de jaren daarna tussen Keulen en Heimbach, in welke laatste plaats hij op 5 juni 1021 overleed.

Henk Wilbrink.

 
Geplaatst : 06/12/2015 5:42 pm
Berichten: 520
Forumkoning
Topic starter
 

Volgens Alpertus stelde Godizo op zijn sterfbed Heimbach en Aspel onder de hoede van Gerard van de Moezel.
Aspel werd door Gerard toevertrouwd aan Balderik, maar kennelijk was de overgave van Heimbach aan Gerard nog geen uitgemaakte zaak: daarvoor was een beleg nodig waarvoor hij hulp kreeg van Balderik.
Wie "de verdedigers van de vesting" waren, onder wiens gezag die stonden en waarom er verzet werd geboden wordt uit het verhaal van Alpertus niet duidelijk.

 
Geplaatst : 07/12/2015 1:41 pm
Deel: